Δευτέρα 17 Οκτωβρίου 2011

Θα στις βρέξω - Θα φας ξύλο με βρεγμένη σανίδα


"Κάθισε ήσυχα, γιατί θα σ' τις βρέξω", λέει απειλητικά η μητέρα στο παιδί της που δεν κάθεται φρόνιμα. Άλλος πάλι λέει: "του τις έβρεξα για τα καλά", δηλαδή τον ξυλοκόπησα πολύ.



"Θα σου τις βρέξω σημαίνει", ότι θα του καταφέρω χτυπήματα βροχηδόν. Κατά τον Φ. Kουκουλέ όμως, η φράση πρέπει να ερμηνευτεί έτσι, "Θα σου τις βρέξω τις ξυλιές", δηλαδή τα χτυπήματα που θα σου δώσω θα είναι βρεγμένα (και θα πονάνε).

Πράγματι σε παλιότερους χρόνους, όταν κάποιον τον έβαζαν στη φάλαγγα (τρόπος βασανισμού) πριν του χτυπήσουν τα πόδια του με μια βίτσα, του τα έβρεχαν, γιατί έτσι θα πονούσε περισσότερο. Έτσι έχουμε τη γνωστή φράση.

Γνωστό, επίσης, ε(ναι ότι στην αρχαία Ελλάδα, καθώς και στο Βυζάντιο, οι λιποτάκτες, οι δειλοί και οι προδότες, τιμωρούνταν με τη "φάλαγγα". Η φάλαγγα ήταν ένα ξύλινο ικρίωμα, ως ένα μέτρο ψηλό, που είχε δυο τρύπες στη μέση. Στις τρύπες αυτές περνούσαν γυμνά τα πόδια του τιμωρημένου, ο οποίος βρισκόταν έτσι μισοκρεμασμένος από το πίσω μέρος του ικριώματος. Σε εκείνη τη θέση, λοιπόν, όλοι οι συμπατριώτες του -ακόμη και οι πιο στενοί συγγενείς του- ήταν υποχρεωμένοι με ειδικό νόμο, να του δώσουν δεκατρία χτυπήματα, στις γυμνές του πατούσες. Πριν όμως τον δείρουν, έβρεχαν τις βίτσες τους, κι αυτό γιατί τα χτυπήματα γινόντουσαν, έτσι, πιο οδυνηρά. Από την απάνθρωπη, λοιπάν, αυτή τιμωρία, έμεινε ως τα χρόνια μας η φράση: "κάθισε ήσυχα, γιατί θα στις βρέξω" και η άλλη, που συχνά τη μεταχειριζόμαστε: "Θέλει ξύλο με βρεγμένη σανίδα".

από το βιβλίο του Τάκη Νατσούλη "Λέξεις και φράσεις παροιμιώδεις", εκδόσεις Σμυρνιωτάκη, Δεκέμβριος 2007, Αθήνα

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου