Παρασκευή 20 Σεπτεμβρίου 2013

Πέντε μεσαιωνικά εγχειρίδια "How-To"


Μεσαιωνικά εγχειρίδια από το πως να είναι κανείς βασιλιάς μέχρι το πως να πεθάνει, που κάλυψαν πολλούς!



Πως να πεθάνεις καλά


Ωραία εποχή ο Μεσαίωνας για να μάθει κανείς πως να πεθάνει! Αν κάποιος την γλύτωνε από την Μαύρη Πανώλη και τον Εκατονταετή Πόλεμο, μπορεί να μην την γλύτωνε από σηψαιμία γιατί μπορεί να έπεσε λίγο μολυσμένο νερό, απ' αυτό έπιναν, σε μια παρανυχίδα. Κάπου στις αρχές του 1400 εμφανίστηκε ένα εκπαιδευτικό φυλλάδιο, το Ars Moriendi (Η τέχνη του να πεθαίνεις), που έγινε πολύ δημοφιλές στον κόσμο. Το Ars Moriendi ήταν ένα μικρό βιβλίο έξι κεφαλαίων, το καθένα γραμμένο για να βοηθήσει έναν ετοιμοθάνατο και εκείνους που τον παρακολουθούσαν να τον διευκολύνουν για το πέρασμα στην άλλη ζωή. Καθώς το βιβλίο αποκτούσε όλο και περισσότερη δημοτικότητα και μεταφράστηκε ευρέως έγινε διαθέσιμη, μια δεύτερη, μικρότερη έκδοση, με περισσότερες εικόνες και λιγότερο κείμενο. Το βιβλίο γράφτηκε με την ιδέα ότι στις τελευταίες του ώρες κάποιος γίνεται στόχος του Σατανά, όπως ποτέ πριν. Το Ars Moriendi διδάσκει πώς να αντέξει κάποιος αυτή τη μάχη.


Πως να μάχεσαι


Το μπαρούτι έκανε την εμφάνιση του ανάμεσα στον 14ο και τον 16ο αιώνα. Πριν, οι μάχες δινόντουσαν σώμα με σώμα, σπαθιά, δόρατα, ρόπαλα, τσεκούρια, μαχαίρια, σκουτάρια, τόξα, βαλλίστρες και λόγχες. Και εννοείτε πολλές φορές πάνω σε άλογα. Πολλά και δύσκολα πράγματα λοιπόν να μάθεις κανείς! Οι γραμματείς της εποχής έγραψαν πολλά εγχειρίδια, κυρίως με εικόνες, για να βοηθήσουν τους στρατιώτες να μάθουν την τέχνη τους. Η ξυλογραφία παραπάνω από μια δημοφιλή σειρά βιβλίων που γράφτηκε από τον Hans Talhoffer. Δείτε και άλλες εικόνες από συγγράμματα του εδώ.


Πως τιμωρούνται οι αμαρτίες


Η ιδιωτική τιμωρία για τις αμαρτίες κάποιου από έναν ιερέα ήταν κάτι που εμφανίστηκε στις αρχές του Μεσαίωνα. Πριν απ' αυτό, ο κόσμος ομολόγησε τις αμαρτίες τους δημοσίως, και ίσως μόνο μία φορά στη ζωή του. Τον 6ο αιώνα, οι Ιρλανδοί μοναχοί άρχισαν να κάνουν εξαιρετικά λεπτομερείς καταλόγους των πιθανών αμαρτιών, που τους ονόμαζαν Penitentials (Μετάνοιες), μαζί με τις τιμωρίες τους. Μερικές από τις τιμωρίες (νηστεία για 4 χρόνια λόγω πορνείας με κάποια παρθένο) είναι πιθανόν το αποτέλεσμα της λάθος μετάφραση της "νηστείας". Άλλα αμαρτήματα και τιμωρίες από το Penitential, Corpus 190 των Κανόνων του Θεοδώρου περιλαμβάνουν:

Όποιος επιθυμεί να μοιχεύσει (με) τον εαυτό του (π.χ. να αυνανιστεί) και δεν μπορεί να το κάνει, πρέπει να νηστέψει 40 ή 20 μέρες.
Αν είναι αγόρι και το κάνει συχνά, είτε θα νηστέψει 20 ημέρες ή κάποιος θα το κτυπήσει.
Όταν κάποιος μοιχεύει με τη σύζυγο κάποιου άλλου πρέπει να νηστέψει 4 χρόνια, 2 να περιπλανάται θλιμμένος, 2 ακόμα να νηστεύει για περίοδο 40 ημερών και 3 ημερών κάθε εβδομάδα.
Όποιος πορνεύει με θηλυπρεπή αρσενικά ή με άλλον άντρα ή με ζώο πρέπει να νηστέψει για 10 χρόνια.


Πως να φροντίζεις έναν άρρωστο


Το Fasciculus Medicinae ήταν το πρώτο εικονογραφημένο ιατρικό εγχειρίδιο που τυπώθηκε, στα τέλη του 1400. Για την ακρίβεια, δεν ήταν τόσο εγχειρίδιο όσο μια συλλογή ξεχωριστών έργων για την ιατρική και την ανατομία. Η ανατομία ήταν, σε ορισμένες περιπτώσεις, πολύ παραστατική, όπως στον Zodiac Man. Ή στην περίπτωση του Incised Man, μάλλον τρομακτική, δίνοντας λεπτομερείς οδηγίες για το πού ήταν καλύτερο να κοπούν και να ματώνουν οι ασθενείς για οποιαδήποτε πάθηση έπασχαν. Το βιβλίο ευρέως πρόσθεσε στην ιατρική γνώση του Μεσαίωνα, και οι εικόνες επηρέασαν την τέχνη της περιόδου.


Πως να είστε βασιλιάς (εικόνα στην αρχή)
Μόνο ένα πολύ μικρό ποσοστό του κόσμου στην μεσαιωνική Ευρώπη ήξερε γραφή και ανάγνωση. Εξαιτίας αυτού, τα περισσότερα βιβλία αφορούσαν είτε την εκκλησία, τους πλούσιους ή την αριστοκρατία. Συχνά, τα τρία αυτά χαρακτηριστικά τα είχε το ίδιο άτομο. Ένα από τα πιο δημοφιλή είδη των "συμβουλευτικών βιβλίων" κατά το διάστημα αυτό ονομαζόταν "Καθρέφτες των Αξιών". Συχνά γράφονταν από συγγενείς των ευγενών, μελετητές ή θρησκευτικούς ηγέτες για να δοθούν στη νέα αριστοκρατία που αναλάμβανε την εξουσία. Αυτά τα βιβλία υποδείκνυαν στους νέους ευγενείς τα καθήκοντά τους και την ιστορία τους. Ένα διάσημο τέτοιο βιβλίο είναι Ο Ηγεμών από τον Νικολό Μακιαβέλι.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου